De luie spinster - Gebroeders Grimm
NEDERLANDS
De luie spinster
In een dorp leefden eens een man en een vrouw, en die vrouw was toch zo lui, dat ze nooit iets uitvoerde; alles wat haar man haar aan vlas te spinnen gaf, maakte ze nooit af, en als ze nog spin, wond ze 't niet op de haspel, maar ze liet alles maar in een knoedel liggen. Schold haar man haar daarom uit, dan schold ze nog harder terug en zei: "Waarom zou ik winden als ik geen haspel heb, ga jij maar eens hout hakken en maak voor me een haspel." - "Als het dat is," zei de man, "dan ga ik naar het bos en haal haspelhout." Nu werd de vrouw bang, dat hij hout zou kappen en daar een haspel uit maken, en dat zij dan de haspel moest opwinden en weer wat nieuws moest spinnen. Ze dacht een poosje na. Daar kreeg ze een goed inval. Ze sloop haar man heimelijk na in het bos. Toen hij nu een boom was ingeklommen om het hout nauwkeurig na te zien, en af te hakken, sloop ze daar beneden in de struiken, waar hij haar niet zien kon en ze riep naar boven:
"Wie haspelhout hakt, moet sterven,
en wie haspelt, moet bederven!"
De man luisterde, legde de bijl neer en dacht erover na, wat dat te betekenen had. "Och kom!" zei hij eindelijk, "wat kan dat nu geweest zijn! Het heeft je zomaar in je oren geklonken, maak je geen zorgen." Dus greep hij zijn bijl weer en wilde toeslaan, maar toen klonk het weer van beneden:
"Wie haspelhout hakt, moet sterven,
en wie haspelt, moet bederven!"
Hij hield op, werd angstig en bang, en dacht na. Maar na een poosje vatte hij weer moed, en hij greep voor de derde keer naar de bijl en wilde weer kappen. Maar klonk het luid:
"Wie haspelhout hakt, moet sterven,
en wie haspelt, zal bederven!"
Toen had hij er genoeg van. Alle lust in 't hakken was hem vergaan, zodat hij snel de boom uitklom, en naar huis ging. De vrouw liep wat ze lopen kon langs zijpaadjes, zodat ze eerder thuis zou zijn. Hij kwam de kamer binnen en zij deed heel onschuldig, alsof er niets gebeurd was, en ze vroeg: "Wel, heb je goed haspelhout?" - "Nee," zei hij, "ik zie 't wel, met het haspelen gaat het niet," en hij vertelde haar wat er in 't bos gebeurd was, en hij liet haar na die dag met rust.
Maar weldra begon hij zich toch weer te ergeren over de wanorde in huis. "Vrouw," zei hij, "dat is toch een schandaal, dat 't gesponnen garen daar in zo'n knoedel blijft liggen." - "Weet je wat," zei ze, "omdat we toch niet aan een haspel kunnen komen, moest jij eens op de vliering gaan staan en dan blijf ik hier beneden, dan gooi ik 't garen naar boven en jij gooit 't naar beneden, dan windt het toch op een streng." - "Ja, dat kan," zei de man. Zo gezegd, zo gedaan, en toen ze klaar waren, zei hij. "Nu is 't garen op een streng, nu moet het ook nog gekookt." Nu sloeg de vrouw de schrik weer om het hart, en wel antwoordde ze: "Zeker, morgen zullen we het meteen koken," maar ze zon alweer op een nieuwe list. 's Morgens stond ze vroeg op, maakte vuur aan, hing de ketel er boven, maar in plaats van garen legde ze er een knoedel verwarde draden in en liet dat rustig koken. Toen ging ze naar haar man, die nog in bed lag, en zei tegen hem: "Nu moet ik uit, let jij ondertussen op het garen dat boven 't vuur hangt; maar let er goed op, want als de haan kraait, en je kijkt er niet naar, dan wordt al het garen tot een warboel." De man bleef erbij en wilde goed oppassen, en hij stond gauw op en ging naar de keuken. Maar toen hij in de pot keek, zag hij tot zijn schrik niets dan een verwarde kluwen. De man zweeg doodstil, dacht dat het zijn schuld was, en na die tijd sprak hij nooit meer van garen of spinnen.
Maar dit zal je zelf moeten toegeven, 't was een naar mens!
ENGLISH
The lazy spinner
In a certain village there once lived a man and his wife, and the wife was so idle that she would never work at anything; whatever her husband gave her to spin, she did not get done, and what she did spin she did not wind, but let it all remain entangled in a heap. If the man scolded her, she was always ready with her tongue, and said, "Well, how should I wind it, when I have no reel? Just you go into the forest and get me one." - "If that is all," said the man, "then I will go into the forest, and get some wood for making reels." Then the woman was afraid that if he had the wood he would make her a reel of it, and she would have to wind her yarn off, and then begin to spin again. She bethought herself a little, and then a lucky idea occurred to her, and she secretly followed the man into the forest, and when he had climbed into a tree to choose and cut the wood, she crept into the thicket below where he could not see her, and cried,
"He who cuts wood for reels shall die,
And he who winds, shall perish."
The man listened, laid down his axe for a moment, and began to consider what that could mean. "Hollo," he said at last, "what can that have been; my ears must have been singing, I won't alarm myself for nothing." So he again seized the axe, and began to hew, then again there came a cry from below:
"He who cuts wood for reels shall die,
And he who winds, shall perish."
He stopped, and felt afraid and alarmed, and pondered over the circumstance. But when a few moments had passed, he took heart again, and a third time he stretched out his hand for the axe, and began to cut. But some one called out a third time, and said loudly,
"He who cuts wood for reels shall die,
And he who winds, shall perish."
That was enough for him, and all inclination had departed from him, so he hastily descended the tree, and set out on his way home. The woman ran as fast as she could by by-ways so as to get home first. So when he entered the parlour, she put on an innocent look as if nothing had happened, and said, "Well, have you brought a nice piece of wood for reels?" - "No," said he, "I see very well that winding won't do," and told her what had happened to him in the forest, and from that time forth left her in peace about it. Neverthless after some time, the man again began to complain of the disorder in the house. "Wife," said he, "it is really a shame that the spun yarn should lie there all entangled!" - "I'll tell you what," said she, "as we still don't come by any reel, go you up into the loft, and I will stand down below, and will throw the yarn up to you, and you will throw it down to me, and so we shall get a skein after all." - "Yes, that will do," said the man. So they did that, and when it was done, he said, "The yarn is in skeins, now it must be boiled." The woman was again distressed; She certainly said, "Yes, we will boil it next morning early." but she was secretly contriving another trick.
Early in the morning she got up, lighted a fire, and put the kettle on, only instead of the yarn, she put in a lump of tow, and let it boil. After that she went to the man who was still lying in bed, and said to him, "I must just go out, you must get up and look after the yarn which is in the kettle on the fire, but you must be at hand at once; mind that, for if the cock should happen to crow, and you are not attending to the yarn, it will become tow." The man was willing and took good care not to loiter. He got up as quickly as he could, and went into the kitchen. But when he reached the kettle and peeped in, he saw, to his horror, nothing but a lump of tow. Then the poor man was as still as a mouse, thinking he had neglected it, and was to blame, and in future said no more about yarn and spinning. But you yourself must own she was an odious woman!
Die faule Spinnerin
Auf einem Dorfe lebte ein Mann und eine Frau, und die Frau war so faul, daß sie immer nichts arbeiten wollte: und was ihr der Mann zu spinnen gab, das spann sie nicht fertig, und was sie auch spann, haspelte sie nicht, sondern ließ alles auf dem Klauel gewickelt liegen. Schalt sie nun der Mann, so war sie mit ihrem Maul doch vornen und sprach 'ei, wie sollt ich haspeln, da ich keinen Haspel habe, geh du erst in den Wald und schaff mir einen.' 'Wenns daran liegt,' sagte der Mann, 'so will ich in den Wald gehen und Haspelholz holen.' Da fürchtete sich die Frau, wenn er das Holz hätte, daß er daraus einen Haspel machte, und sie abhaspeln und dann wieder frisch spinnen müßte. Sie besann sich ein bißchen, da kam ihr ein guter Einfall, und sie lief dem Manne heimlich nach in den Wald. Wie er nun auf einen Baum gestiegen war, das Holz auszulesen und zu hauen, schlich sie darunter in das Gebüsch, wo er sie nicht sehen konnte und rief hinauf
'wer Haspelholz haut, der stirbt,
wer da haspelt, der verdirbt.'
Der Mann horchte, legte die Axt eine Weile nieder und dachte nach, was das wohl zu bedeuten hätte. 'Ei was,' sprach er endlich, 'was wirds gewesen sein! es hat dir in den Ohren geklungen, mache dir keine unnötige Furcht.' Also ergriff er die Axt von neuem und wollte zuhauen, da riefs wieder von unten herauf
'wer Haspelholz haut, der stirbt,
wer da haspelt, der verdirbt.'
Er hielt ein, kriegte angst und bang und sann dem Ding nach. Wie aber ein Weilchen vorbei war, kam ihm das Herz wieder, und er langte zum drittenmal nach der Axt und wollte zuhauen. Aber zum drittenmal riefs und sprachs laut
'wer Haspelholz haut, der stirbt'
wer da haspelt, der verdirbt.'
Da hatte ers genug, und alle Lust war ihm vergangen, so daß er eilends den Baum herunterstieg und sich auf den Heimweg machte. Die Frau lief, was sie konnte, auf Nebenwegen, damit sie eher nach Haus käme. Wie er nun in die Stube trat, tat sie unschuldig, als wäre nichts vorgefallen, und sagte 'nun, bringst du ein gutes Haspelholz?' 'Nein,' sprach er, 'ich sehe wohl, es geht mit dem Haspeln nicht,' erzählte ihr, was ihm im Walde begegnet war, und ließ sie von nun an damit in Ruhe.
Bald hernach fing der Mann doch wieder an, sich über die Unordnung im Hause zu ärgern. 'Frau,' sagte er, 'es ist doch eine Schande, daß das gesponnene Garn da auf dem Klauel liegen bleibt.' 'Weißt du was,' sprach sie, 'weil wir doch zu keinem Haspel kommen, so stell dich auf den Boden und ich steh unten, da will ich dir den Klauel hinaufwerfen, und du wirfst ihn herunter, so gibts doch einen Strang.' 'Ja, das geht,' sagte der Mann. Also taten sie das, und wie sie fertig waren, sprach er 'das Garn ist nun gesträngt, nun muß es auch gekocht werden.' Der Frau ward wieder angst, sie sprach zwar 'ja wir wollens gleich morgen früh kochen,' dachte aber bei sich auf einen neuen Streich. Frühmorgens stand sie auf, machte Feuer an und stellte den Kessel bei, allein statt des Garns legte sie einen Klumpen Werg hinein, und ließ es immerzu kochen. Darauf ging sie zum Manne, der noch zu Bette lag, und sprach zu ihm 'ich muß einmal ausgehen, steh derweil auf und sieh nach dem Garn, das im Kessel überm Feuer steht: aber du mußts beizeit tun, gib wohl acht, denn wo der Hahn kräht, und du sähest nicht nach, wird das Garn zu Werg.' Der Mann war bei der Hand und wollte nichts versäumen, stand eilends auf, so schnell er konnte, und ging in die Küche. Wie er aber zum Kessel kam und hineinsah, so erblickte er mit Schrecken nichts als einen Klumpen Werg. Da schwieg der arme Mann mäuschenstill, dachte, er hätts versehen und wäre schuld daran, und sprach in Zukunft gar nicht mehr von Garn und Spinnen. Aber das mußt du selbst sagen, es war eine garstige Frau.
More languages on: https://www.grimmstories.com/language.php?grimm=128&l=de&r=en
https://www.deutsche-digitale-bibliothek.de/item/UL52WCZ47WGQGGJ6LQUSIGNEO2RIFNSE
